Covid aşısı: ‘Normal hayata’ dönüş ne kadar zaman alacak, nüfusun ne kadarı aşılanmalı?

Covid aşısı: ‘Normal hayata’ dönüş ne kadar zaman alacak, nüfusun ne kadarı aşılanmalı?

Koronavirüs aşısı geliştirmek için çalışmalar şirketler tarafından yürütülüyor ve kurumlardan sürekli olarak umut verici açıklamalar geliyor. Uzmanlar ise “normale dönüş” konusu ile ilgili nüfusun büyük bir bölümünün aşı yaptırması gerektiğini söylüyor.

Gelen yorumlarda seyahat üstündeki engellemelerin kaldırılması, maske takmanın zorunlu olmaktan çıkması ve kalabalıktaki etkinliklerin tekrardan başlayabilmesi için uzun bir süre daha gerektiği belirtiliyor. Aşıların onay alması ve uygulanmaya başlamasından sonra dünyadaki nüfusun büyük bir kısmının aşılanmasının aylar ve yıllar alabileceği söyleniyor. Mesele bununla da bitmiyor. Normal hayata dönüş için gerekli olan “sürü bağışıklığını” ulaşılıp ulaşılmayacağına dair aşıların etkisinin nasıl olacağı, ne kadar zaman alacağı ve virüs taşıyıcısı olanların bulaşıcılığını ortadan kaldırıp kaldırmayacağı ile aşının hastalığı engelleme üzerinde ne kadar etkili olacağı gibi faktörler gizemini koruyor. Aşı ile ilgili çalışmaların olumlu sonuçlar verdiğini açıklayan şirketler ile kurumlar ise Gamaleya Institute (Rusya), Pfizer / BioNTech (ABD-Almanya), Moderna (ABD) Oxford Üniversitesi / AstraZeneca (İngiltere) olarak sıralanmakta.

Her bulunan aşının üçüncü faz klinik testleri başarılı oldu. Fakat aşıların onay süreçleri ile ilgili olarak henüz tamamlanma sağlanamadı. Peki aşıların onay süreçlerinin devam etmesine dahil olarak üretim, dağıtım ile depolamayla alakalı olarak diğer unsurlar da göz önünde bulundurulduğunda normale dönüş sağlamak için gerçekçi takvim nasıl olacak?

Kişisel sürü bağışıklığı

ABD’de Mayo Clinic’te moleküler tıp bölümü çalışanı Prof. Dr. Andrew Bradley, “Normale ne zaman ve ne şekilde dönüleceğine ilişkin herkesin aklında soru var. Fakat bunun olabilmesi için de dünya nüfusunun yaklaşık olarak %75’inin aşılanması gerekiyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) virüsün yayılmasının durdurulması için halkın %60 ya da %70’inin bağışıklık kazanması gerektiğini bildiriyor. WHO Baş Bilim İnsanı Dr. Soumya ise geçtiğimiz günlerde katılmış olduğu konferansta “SARS CoV-2’nin bulaşıcılığı yüksek olarak düşünüldüğünde nüfusun %60 ile %70 arasında bir kısmının bağışıklığının olması gerek.” Dedi.

Benzer şekilde bir orana ulaşmak gerektiğini belirten ve geçen hafta aşı programını açıklayan İspanya Ocak 2021’de yüksek risk gruplarına karşı aşı yapmaya başlamayı ve senenin sonuna kadar aşının %70’ine ulaşmasını amaçlıyor. Bilim insanları ise aşı programlarının uygulama ise hastalığın kontrol altına alınması çabasının sadece İngiltere, İspanya veya Fransa gibi ülkelerle değil Afrika, Latin Amerika ve Asya gibi ülkeleri de kapsaması gerektiğini belirtiyor.

Aşının Herkese Ulaşması Yıllar Alabilir

Uzmanlar ülkelerin kendi hedeflerinin de ötesinde bütün dünya için bu orana ulaşılması gerektiğini bunun da yıllar alabileceğini söylüyor. Aynı şekilde hastalığın kökünün kazınması ve tekrardan ortaya çıkmasının engellenebilmesi için önemli olansa küresel düzeydeki sürü bağışıklığının sağlanması. Dünya nüfusunun 7 milyarı aştığı düşünülürse bunun sağlanması yıllar alabilir.

Ayrıca gelişmekte olan ve az gelişen ülkelerin de aşıya erişmesi gerektiği belirtilirken Covax projesi başlatıldı. Bu proje sayesinde devletler, sağlık kuruluşları ve bilim insanları ile bağışçılar destek veriyor.