Arabulucu Nasıl Olunur, Olma Şartları Nelerdir?

Günümüzde birçok anlaşmazlığın çözüme kavuşturulması için mahkemelere gidiliyor. Gittikçe de artış yaşanan nüfus ve etkileşim nedeniyle de çok fazla anlaşmazlık ortaya çıkıyor. Bu da mahkemelerin iş yükünü yükseltmekte, dava sürelerinin ve sonuca kavuşması uzun süreler almasına sebep olmaktadır. Mahkemelerin üzerlerinde yer alan bu büyük yükü azaltmak adına bazı yöntemler uygulamaya geçirilmektedir. Bu yöntemlerden biri olan arabuluculuk, dostane yollar ile uyuşmazlık oluşmasının çözüme kavuşturulmasında kullanılan en yaygın yöntemlerin başında gelmektedir.

Arabuluculuk yöntemi ile; uyuşmazlığın tarafı olan kişiler, uzman ve tarafsız bir üçüncü şahıstan yardım alarak, uyuşmazlığı mahkeme dışında çözüme kavuşturmaktadır. Bu yol sayesinde uyuşmazlık kesin, hızlı ve uygulanabilir biçimde çözümlenir.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 22.06.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak, hukuk hayatının bir parçası haline gelmiştir. Kanuna göre arabuluculuk, tarafların üstünde serbest biçimde tasarruf sağlayabilecekleri, iş ya da işlemlerden doğmuş olan özel hukuka ait uyuşmazlıkların çözümlenmesinde uygulanmaktadır. Özellikle arabuluculuk iş hukukundan kaynaklanmış olan fazla çalışma ücretleri ya da kıdem ve ihbar tazminatlarının belirlenmesinin yanı sıra maddi ve manevi tazminat davaları ile miras paylaşımları gibi konularda sık sık tercih edilir.

Arabulucu Kimdir, Kimler Arabulucu Olabilir?

Arabuluculuk yönteminde; arabuluculuk faaliyetlerini yürütmekte olan yani taraflar arasında bulunan uyuşmazlığı kanuna uygun biçimde çözen kişilere arabulucu denmektedir. Arabulucu; sistematik teknikleri kullanarak, müzakere ve görüşmeler ile tarafları bir araya getirmektedir. Onların birbirleri ile iletişim kurmalarını ve anlaşmalarını sağlayıp çözümler üretmelerine yardımcı olan tarafsız kişilere denmektedir.

Arabulucular, arabuluculuk süreci içerisinde karar veren taraf ve kişi değildir. Hatta anlaşmazlığa konu olan taraflara çözüm de önermemektedir. Tarafların uyuşmazlığı kendi aralarında uzlaşarak çözmelerine yardımcı olmaktadır. Arabuluculuk süreci mahkeme öncesi olabildiği gibi mahkemede dava açılmasının ardından da gerçekleşebilir.

1. Türk vatandaşı olmak,

2. Hukuk Fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye'deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak,

3. 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak,

4. Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip olmak,

5.Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak,

6. Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlığımızca yapılan yazılı sınavda başarılı olmak,

gerekir.

Arabuluculuk Kaça Ayrılır?

Arabuluculuk, zorunlu ve ihtiyarı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Asıl olan ve ilgili kanunun temelini oluşturan, ihtiyarı arabuluculuk olmaktadır.

İhtiyarı Arabuluculuk; Hukuk sisteminde arabuluculuk kural olarak talebe bağlı olan ihtiyarı olarak öngörülen bir yöntem olmaktadır. Özel hukuka konu olmuş olan bir sebepten kaynaklanan uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması için tarafların dava açma süreçlerinin öncesinde ya da dava açılmasının ardından kendi istekleri ile bu sistemden destek alabilirler. Ek olarak mahkeme tarafından da taraflar arabuluculuğa davet edilebilir.

Zorunlu Arabuluculuk: Dava koşulu olarak arabuluculuk yönteminin uygulanmasının esas olduğu durumlar olmaktadır. Yani böyle bir durumda dava açılmadan önce arabulucuya başvuruda bulunulması zorunlu olmaktadır. Dava koşulu olarak arabuluculuk aranmakta olan durumda arabulucuya başvurulmadan dava açıldığında, mahkeme tarafında bu davalar reddedilmektedir.

Arabulucuların avukat olması, tarafların iletişiminden anlaşma süreçlerine gelene kadar her aşamayı kolaylaştırmaktadır. Özellikle alanında deneyimli olan avukatlar, hızlı ve kesin biçimde tarafların anlaşmasını sağlayıp, sürecin başarılı bir biçimde sonuçlanmasını sağlamaktadır.