Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu

Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu

Mevsim değişiklikleri insanların ruhsal durumunu, uykusunu, enerjisini, iştahı ve yemek alışkanlıklarını, sosyal yaşantısını etkilerken normal durumlara göre fazlalığını mevsimsel olarak tanımlamak mümkündür.

 Hastalık genel olarak kış aylarında oluşan aşırı yemek yemeye meyil, buna bağlı olarak da kilo artışı ile beraberinde gelen enerji kaybı ve aşırı uyku hali ile baş göstermektedir. Bu belirtiler mevsimsel duygu durum bozukluklarının başlangıç belirtisi olarak bilinmektedir. Öteki tipik depresif duygular da bunların arasında da anksiyete, sosyal çekilme, ağrı gibi yakınmalar olabilmekte, hastalığın bir sonraki evresinde de ortaya çıkmaktadır. İşe adaptasyon ise, insanların arasında bulunan sıkıntılar ve belirtilere sık sık eşlik etmektedir. Hastalığın gidişatı genel olarak sonbahar kış aylarında artarken, bazı durumlarda bunun tam tersinin de oluştuğu bilinmektedir. Peki tam olarak mevsimsel duygulanım bozukluğu nedir?

Hastalığın sebepleri araştırılırken bir diğer önemli noktalardan birincisi, gözün günlük ile mevsimsel ışık değişikliklerini merkezi sinir sistemine aktarma özelliğinin bozulması olarak sayılabilir. Kış aylarında bu farklılıklar yeteri duyarlılıkta ya da yanlış olarak beyne iletilememektedir.

Mevsimsel duygulanım bozukluğu, hemen hemen herkeste ortaya çıkabilen ve normal mevsimsel değişikliklerin çok üstünde bir durumdur. Tedavisiz olarak kişi kendi kendini sınırlayabilmektedir. Normal insanlarda, mevsimsel durumlara bağlı olarak kilo değişimine ve tiroit işlev değişimine rastlanabilmektedir. Fakat mevsimsel duygu durum bozukluğunun majör depresyonun bir çeşidi olduğu unutulmamalı ve ihmalkar davranılmamalıdır. Hastalığı mevsimsel durumlara bağlayarak açıklamanın yanı sıra, kişilik ile karaktere göre de özelliklerin değiştiği atlanmamalıdır.

Bir duygu durum bozukluğuna mevsimsel duygulanım bozukluğu denebilmesi için depresif periyodun senenin belirli bir vaktinde ilişkilendirilmesi koşulunun yanında ardışık iki sene içerisinde sonbahar kış aylarında başlamış olan ve ilkbahar yaz aylarında düzelen atakların yaşanması, farklı bir ruhsal hastalığının olmaması, hastalığı tetikleyici psikososyal stres etmenlerinin yaşanmamasına da dikkat edilmektedir.

Mevsimsel Duygulanım Bozukluğunda Ne Yapılabilir?

Gün ışığından yararlanmayı kesmemek gerekir. Bunun için kapalı alanlarda kalmamakta fayda var.  

Sağlıklı uyku oldukça önemli ve geceleri çok fazla yemek yemek özellikle karbonhidrat bakımından zengin yiyeceklerin tüketilmemesine özen gösterilmeli, aşırı yorucu spor yapılmamalı, kişisel alanların havalandırılmasına dikkat edilmeli.

Uyurken sessizlik ve karanlık sağlamaya çalışmak önemli. Geceleri yatakta cep telefonu, televizyon, laptop gibi cihazlarla vakit geçirmek uykunun gelmesi için salgılanacak olan melatoninin salgılanmasını geciktirecektir.

Mutlaka hayatta hobi ve tutku edinmek gerekir.

Özel spor yapmaya gerek olmadığı gibi açık havada yürümek oldukça iyi gelecektir.

Sosyal ilişkiler de bu süreçte oldukça önemli. Arkadaşlarla vakit geçirmek, farklı aktivitelerle uğraşmak oldukça iyi gelecektir.