Kemik Erimesi (Osteoporoz) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Çünkü kemik yoğunluğundaki aşırı düşüş sebebiyle kemikler çok daha kırılgan bir yapıya dönüşür. Osteoporoz, kemik erimesi olarak bilinir ve kelime anlamı süngerimsi (gözenekli) kemik demektir.
İnsan vücudunda sağlıklı ve genç kemiklerde güçlü kolajen liflerine bağlı olarak, mineraller ve genellikle de kalsiyum tuzlarından oluşan bir yapılanma söz konusudur. Yaşlanma ile birlikte bu yapı gücünü kaybeder zayıflar ve dayanıksızlaşır. Fakat kemik erimesi rahatsızlığında durum daha ciddidir.
Çünkü kemik yoğunluğundaki aşırı düşüş sebebiyle kemikler çok daha kırılgan bir yapıya dönüşür. Osteoporoz, kemik erimesi olarak bilinir ve kelime anlamı süngerimsi (gözenekli) kemik demektir. Kemiklerin içlerinde boşluklar oluşur ve kemiklerin yoğunlukları azalır.
Bundan dolayı kemikler kırılmaya ve çatlamaya yatkın hale gelir. Kemik erimesi ile meydana gelen kırık oluşumunun en yaygın görüldüğü kemikler; el bilekleri, omurga ve kalçada bulunan kemiklerdir. Yaş ilerlemesi ile kemik erimesinin görülme sıklığı aynı oranda artar. Bu hastalığın kadınlarda görülme olasılığı da erkeklere oranla daha yüksektir.
Kemik Erimesinin Belirtileri Nelerdir?
Kemik erimesinin, erken dönemde herhangi bir belirtisi kendini göstermez. Kemiklerde herhangi bir kırılma ya da çatlama meydana gelmediği sürece veya kemik yoğunluğu testleri yapılmadığı müddetçe hastalığın tespit edilebilmesi çok zordur. Kemik erimesinin ilerlemesi sonucunda hastalar kendilerinde bazı belirtiler hissedebilir. Bunlar, şu şekildedir:
- Omurga içerisinde kırık veya çökmüş bir omurdan dolayı bel ağrısı çekmek
- Kemiklerin eğrilmesi ile birlikte zamanla boyun kısalması
- Çarpık bir duruş ve kamburlaşma durumu
- Basit hareketlerde bile meydana gelen kırılma ve çatlamalar
Yukarıda yazmış olduğumuz belirtiler kemik erimesinin ileri seviyelere ulaşması ve kemik hasarlarının oluşmaya başlaması ile kendini gösteren semptomlardır. Hastalık bu derece ilerlediğinde, kemiklerde oluşan hasarın giderilmesi büyük ölçüde mümkün değildir. Bundan dolayı, ileri yaşlardaki kişiler kemik erimesine yakalanmamak için gerekli yaşam tarzı değişikliklerini uygulamalıdır. Beslenme düzenine dikkat etmeye ve düzenli şekilde spor yapmaya özen göstermeliler. Bu hastalık kadınlarda daha sık görüldüğü için menopoz sonrası dönemdeki kadınlar doktorlarının söyleyeceği aralıklar ile kemik yoğunluğuna ilişkin tarama testlerini yaptırmalıdır.
Kemik Erimesinin Nedenleri Nelerdir?
Kemik erimesinin meydana gelmesinde etkili olan faktörler şunlardır:
- Vücuda yetersiz kalsiyum, fosfor ve D vitamini alımı
- Kadınlarda menopoz sonrası dönemde olmak
- Yaşın ilerlemiş olması
- Genetik yatkınlık
- Cinsiyet hormonlarında düşüklüklerin oluşması
- Tiroid hormonlarının düzensiz çalışması
- Menopoz döneminden önce yumurtalıkların alınması
- Adrenal bez hastalıkları
- Steroid içerikli ilaç kullanmak
- Alkol kullanımı
- Sigara kullanımı
- Hareketsiz yaşam tarzı
Kemik Erimesinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kemik erimesi hastalığında uygulanacak tedavinin niteliği; hastalığın ne derece ilerlediğine, son on yıl içerisindeki kemik sağlığına dair yaşanan problemlere, kemik yoğunluğu ölçümlerinin sonuçları gibi etkenlerin değerlendirilerek, hekim tarafından planlanması sonucunda uygulanır.
- Kişinin kemiklerinde kırık meydana gelme olasılığı düşük ise tedavi olarak vitamin ve mineral destekleri ile birlikte sağlıklı bir beslenme planının oluşturulabilir.
- Kişinin kemiklerinde kırık oluşma ihtimalinin yüksek olduğu tespit edilir ise hastalarda en yaygın şekilde kullanılan osteoporoz ilaçları bifosfonatlardır. Her ilacın olduğu gibi bu ilaçlarında bazı yan etkileri vardır. Bifosfonat içerikli ilaçların en yaygın yan etkileri; mide bulantısı, karın ağrısı ve mide ekşimesidir. Bu tarz problemlerle karşılaşan hastalarda ilacın damar yolu ile uygulanan türevleri tercih edilebilir.
Diğer tedavi seçenekleri ise monoklonal antikor ilaçlarıdır. Bu ilaçlar deri altından 6 ayda bir verilir ve ilacın kesilmesi bazı komplikasyonlara yol açabilir, bu yüzden uzun süreli olarak bu ilacı kullanabilecek olan hastalarda tercih edilmelidir.
Eğer sizde de kemik erimesine ilişkin sıraladığımız belirtilerden bazıları varsa, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalı, gerekli muayeneleri ve kemik taramalarınızı yaptırmalısınız. Kemik erimesi yaygın görülen bir hastalıktır. Bu nedenle şu an herhangi bir belirtisini göremiyor olsanız da sizde de var olabileceğini ve yaşınızın ilerlemesi ile ciddi sorunlara yol açabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
Kemik sağlığınıza ilişkin kontrollerinizi yaptırmaya her zaman özen göstermelisiniz. Çünkü olası bir kemik erimesi sorunun erken tespit edilmesi sağlanır ise tedavi sürecinize de bir an önce başlayabilir. Belki de ileride karşılaşabileceğiniz daha ciddi problemlerin önüne geçmiş olacaksınız. Bunun yanı sıra yaşam kalitenizi artırmayı, düzenli spor yapmayı ve kendinize iyi bakmayı unutmayın.