Hangi Korona Virüs Aşısı Başarılı Olabilir?
Son iki haftadır Pzifer, BioNTech ve Moderna şirketleri son derece başarılı Covid-19 test denemeleri olduğunu duyurdu. Başka aşılar da geliştirilme aşamasında ve Belçika şirketi Janssen’in yapmış olduğu üçüncü büyük deneme de İngiltere’de devam ediyor.
Hangi Korona Virüs Aşısı Başarılı Olabilir?
Son iki haftadır Pzifer, BioNTech ve Moderna şirketleri son derece başarılı Covid-19 test denemeleri olduğunu duyurdu. Başka aşılar da geliştirilme aşamasında ve Belçika şirketi Janssen’in yapmış olduğu üçüncü büyük deneme de İngiltere’de devam ediyor.
Peki Aşıya Neden İhtiyaç Duyuyoruz?
Yaşamın normalleşmesini, korona virüsten önceki hayata dönmek istiyorsak bu aşıya oldukça fazla ihtiyacımız var. Şimdi bile insanlar korona virüs tehdidi ile yaşıyor. Yalnızca hayata konulan kısıtlamalar değil daha fazla sayıda insanın ölmesini engelliyor. Sadece bir aşı vücutlara enfeksiyonlarla güvenli bir şekilde mücadele etmeyi sağlayabilir. Ya virüse yakalanmayı önler ya da daha az ölümcül hale getirir.
Hangi Aşıların Başarılı Olma Şansı Yüksek?
BioNTech/Pfizer aşı denemelerinin son aşamaları ile alakalı bilgi veren ilk şirket olmayı başardı. Veriler aşının %90’dan yüksek oranda insanların Covid-19’a yakalanmasını önlediğini göstermekte. 43 bin kişiye şu ana kadar aşı yapıldı ve güvenlik kaygısı belirtilmedi. Moderna’nın aşı denemesineyse ABD’de 30 bin kişi katıldı ve yarısına plasebo verildi. Şirket ise aşının %94,5 oranında koronavirüse karşı koruma sağladığını ve Covid belirtileri gösteren 95 denekten sadece 5 deneğe aşı gerçek aşı yapıldığını açıkladı.
İngiliz ilaç şirketi AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’nin geliştirmiş olduğu aşının deneme sonuçları da önümüzdeki birkaç hafta içinde açıklanacak. Aynı zamanda Rus aşısı Sputnik V’ten de cesaret veren bilgiler de geliyor. Üçüncü aşamanın ilk sonuçlarına göre Pfizer aşısına benzer oranlarda %92’lik bir etkinlik elde edilmiş durumda.
Başka Aşı Çalışmaları Var Mı?
Önüzümdeki hafta ve aylar içinde ileri aşamadaki denemeler üzerinde çalışmakta olan ekiplerden daha çok sonuç gelmesi beklenmekte. Jannsen denemesinde İngiltere genelinde 6 bin kişi toplandı. Öteki ülkelerde denemelerde bu sayının da 30 bine çıkması beklenmekte. Şirket öncesinde deneklere bir doz aşı yapılan geniş kapsamda bir deney başlattı. Son denemede iki dozun güçlü ve uzun süreli bağışıklık sağlayıp sağlamadığı denenecek. Çin’in Wuhan Biyolojik Ürünler Enstitüsü ve Sinopharm ile Rusya’daki Gamaleya Araştırma Enstitüsü’nün de yer aldığı bazı aşılar da deneme aşamasına geldi. Fakat Çinli şirket Sinovac’ın Brezilya’da yapmış olduğu ilaç denemesinde bir gönüllünün ölmesi sonucu askıya alındı.
Aşıya Kadar Yapılması Gerekenler
Deneylerde aşının güvenli olup olmadığı görülmelidir. Klinik deneylerde aşıların hastalıkları önlediği veya en azından ölü sayısını düşürdüğü belirtilmeli. Milyarlarca doz üretim için büyük çapta üretim gerekli. Aşıların yapılmasından önce de denetleyici kurumlardan onay alınması gerekli.
Aşı Herkesi Korur Mu?
İnsanlar aşılara çeşitli tepkiler verebilir. Geçmişe bakıldığında da tıpkı senelik grip aşısında olduğu gibi yaşlanan bağışıklık sisteminden dolayı aşılar yaşlılarda daha az başarılı olabiliyor. Çoklu doz ya da adjuvan olarak da bilinen bağışıklık sistemini yükselten kimyasallar bu sorunu aşabilirler.