Covid-19: Koronavirüs Neden Erkeklerde Daha Fazla Ölüme Yol Açıyor?

Covid-19: Koronavirüs Neden Erkeklerde Daha Fazla Ölüme Yol Açıyor?

20 Ocak 2020 tarihinde, Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan esrarengiz bir solunum yolları hastalığı üzerine genetik bilimci Sharon Moalem, Twitter hesabından bir ileti paylaştı.

"Yeni keşfedilen Wuhan Akut Solunum Sendromu'na (WARS) niçin erkekler daha çok yakalanacak?" şeklinde soru soruyordu Moalem. New York'ta hayatını sürdüren ve nadir görülen genetik hastalıklar üzerine 20 senedir araştırma yürüten 43 yaşındaki Kanadalı bilim adamının tahmini doğru çıktı. Araştırmalara göre, verilerine ulaşılabilen ülkelerin büyük bir kısmında Covid-19 sebebiyle yaşamını yitiren erkeklerin sayısı kadınlardan daha yüksek. 30 Kasım itibarıyla, Yemen, Nijerya, Tayland, Bangladeş, Malavi, Afganistan ile Pakistan'da ölenlerin dörtte üçünden fazlası erkek hastalar. Sırbistan, Türkiye, Kırgızistan ile Hong Kong'da ise bu oran yüzde 62 civarında.

Covid-19'dan dolayı en çok ölümlerin olduğu Hindistan ile Meksika'da bu oran yüzde 64, Brezilya'da yüzde 58, ABD'de ise yüzde 54 civarında.

Yine aynı verilere göre kadınlar ile erkeklerin hastalıkları kapma oranlarında ise herhangi bir değişiklik göstermiyor. Peki ama erkekler niçin Covid-19'dan daha fazla etkileniyor, kadınlar niçin bu hastalığa daha dayanıklı? Covid-19: Koronavirüs neden erkeklerde daha fazla ölüme yol açıyor?

Kadınlar Hastalığa Göre Daha Dirençli

Cinsiyetler arasında hayatta kalma oranındaki çeşitlilikler erken yaştan sonra kendisini göstermeye başlıyor. Dünya genelinde 100 kız çocuğuna karşılık olarak 105 erkek çocuk doğuyor, fakat kız çocuklarının hayatta kalma oranları daha yüksek. Yetişkinliğe erişildiği zaman da kadınlar o yaşta olan nüfusun yarıdan fazlasını oluşturmakta. Hemen hemen bütün ülkelerde kadınların ortalama yaşam süresi erkeklerden 6 ile 8 yıl daha yüksek. 100 yaşına erişen her erkeğe karşı dört kadın bu yaşa ulaşabiliyor.

Bir de hastalıklara karşı direnç bakımından da kadınların daha güçlü olan bir bağışıklık sistemine sahip olduğu ve erkeklere oranla bazı kanser türlerine göre daha az risk taşıdıkları bilinmektedir.

2003 yılında farklı bir koronavirüsün yol açmış olduğu SARS salgını sırasında Hong Kong'da hayatını kaybeden 299 kişinin yüzde 57'si erkekti. 1918'deki İspanyol gribi salgınından da erkekler daha çok etkilenmişti.

Dr. Maolem'in de savunmuş olduğu teoriye göre, hayatta kalma bakımından kadınlar erkeklerden daha güçlü. "Kadınların Genetik Üstünlüğü Üzerine" isimli kitabında Maolem, davranış ile hayat tarzı tercihlerinin oynamış olduğu role rağmen, kadınların biyolojik olarak erkeklerden daha güçlü olduklarını belirten verilere yer veriyor.

Kadınlar, genellikle daha düzenli olarak doktora gidiyor, daha az sigara içiyor, daha çok el yıkıyor. Erkekler ise daha yüksek riskli davranışlar gösteriyor ve hastalıklara karşı vaktinde müdahalede bulunmuyor. Peki Covid-19: Koronavirüs neden erkeklerde daha fazla ölüme yol açıyor?

X kromozomunun gücü

İnsanların hücreleri normalde 23 çift olmak üzere toplam 46 kromozomdan oluşmakta.

Bunların 22 çifti kadın ile erkekte aynı. 23. Çiftte bulunan farklı kromozomlar cinsiyeti belirlerken bunlar kadınlarda iki X kromozomu iken, erkeklerde ise kromozomlar X ve Y kromozomu olarak ayrışıyor. X kromozomu Y kromozomundan yapı olarak daha büyük ve daha karmaşıktır. Hücre fonksiyonları açısından gereken bütün proteinleri üretebilen uzun genetik madde dizilimine sahip olan yaklaşık 1150 gen bulunduruyor. Y kromozomundaysa ise 60-70 gen bulunuyor.

Dişi hücrelerinde bu X kromozomlarından yalnızca birisi aktif halde. İkinci kopya ise genellikle "inaktive" edilerek etkisiz hale getiriliyor. Her hücre aynı X kromozomunu devre dışı bırakmayıp kadınlara avantaj sağlıyor. Erkeğin X kromozomunda hastalığa yol açan gen bulunuyorsa hastalığın ortaya çıkma ihtimali de daha yüksek oluyor. Kadınlarda da aynı hastalığın bulunması durumunda sağlıklı X kopyası bulunan hücreler genlerin doğru bir şekilde ifadesini sağlayacak ve kadınlarda hastalık ortaya çıkarsa daha hafif geçirilecektir.