Covid-19 Aşısının İngiltere’de güvenli olup olmadığını kim kontrol ediyor?

Covid-19 Aşısının İngiltere’de güvenli olup olmadığını kim kontrol ediyor?

İngiltere BioNTech/Pfizer tarafından geliştirilen aşının yaygın kullanımına onay veren ilk batılı ülke oldu. peki bu kararı kim nasıl veriyor?

Aşının güvenilir olduğunu nereden biliyoruz?

Bilim insanları yeni aşı ya da tedavi geliştirilirken sordukları ilk ve en önemli soru aşının güvenliği ile ilgili olan bu sorudur. Aşının güvenliği ile ilgili denemeler önceleri hücre düzeyinde sonrasında da hayvanlar üzerinde laboratuarda başlar ve sonrasında da insanlar üzerinde denenir. Testin temel ilkesi ise küçük bir grup ile başlanıp aşının güvenliği ile ilgili bir endişenin bulunmaması halinde bir sonraki aşamaya geçmek olmaktadır.

Testlerin Rolü

Laboratuarda yapılan testlerin güvenlik ile alakalı sorun çıkmadığında bilim insanları aşı ya da tedavide ne derecede etkili olacağını bulmaya çalışıyor. Bu aşamada da çok fazla sayıda gönüllü üstünde deneme yapılması gerek. Gönüllü deneklerin yarısına aşı ve yarısına da hiçbir etkisi bulunmayan plasebo oluyor. araştırmacılar ile denekler kime neyin verildiğini ilk aşamada bilemiyor. Elde edilen bütün veriler kontol ediliyor ve bağımsız gözlemcilerce denetleme yapılıyor. Covid aşısı denemeleri çok hızlı şekilde gerçekleşse de aşamalar hiç atlanmadı. Binlerce denekten de yalnızca biri deneme sürecinde hayatını kaybettiğinde Oxford/AstraZeneca aşısı denemeleri askıdaydı. Ölümünün aşı ile ilgisi olmadığı öğrenilince de denemelere tekrar başlandı.

Aşılarla İlaçlara kimler oy veriyor?

İngiltere’de herhangi bir aşı ya da ilaca onay İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA) isimli denetleyici kuruluş veriyor ve bunu da sadece ilacın güvenli bir de etkili olduğuna kanaat getirildiğinde yapılıyor. Sağlık Bakanlığı’na bağlı olan MHRA’da 1200 kişi çalışırken başında da bütün kariyerini ilaç düzenleme işine vakfeden Dr. June Raine yer almakta. Aşı onayı alındıktan sonra da bir yan etkisi ya da uzun vadeli risk unsurunun olmadığı kesinleştirilmesi üzerine denetlemeler devam eder. Aşının yan etkisi olduğunu düşünenler de bu durumu MHRA’ya bildirir. Aşılama ile Bağışıklık Komitesi’nde (JCVI) bağımsız uzmanları aşının en ideal şekilde kullanılmasına yani dozuna kimlere öncelik verileceğine karar vermekte. 20 aşı uzmanı üye de JCVI’ye Oxford Üniversitesi’nden Prof. Andrew Pollard başkanlık etmekte.

Covid-19 aşısının içinde ne var?

Üstünde çalışılan birçok farklı Covid-19 aşısı bulunuyor. Bunların bazıları da salgına yol açan virüsün zayıflayan halini içermekte. Bu aşılar insan hücrelerini değiştiren aşılar değiller. Yalnızca Covid’e karşı bağışıklık sistemini harekete geçiren talimatlar içermekte. Bazı Covid aşıları ise koronavirüsün sahip olduğu proteinleri içerirken aşıların stabilize edilmesi ve etkili kılınması için alüminyum gibi malzemeler de kullanılabiliyor.

Aşı hasta yapar mı?

Bu maddelerin bu denli az dozda kullanılmasında insana zarar verebileceğine dair veri yok. Aşılar insanları hasta etmez. Tersine enfeksiyona karşı mücadeleyi sağlar ve bağışıklık sisteminin virüsü tanımasını ve hazırlık etmesini sağlar. Bazı hastalarda aşıdan sonra kas ağrısı ya da hafif ateş hissedebilir. Bunlar hastalığın değil vücudun aşıya karşı vermiş olduğu tepkiden kaynaklanmaktadır. Aşılara karşı alerjik tepkilere ise az rastlanmaktadır. Onay alınan aşıların içermiş olduğu malzemeler de liste halinde bildirilir.