Biyopolitika Nedir?

Biyopolitika Nedir?

Biyopolitika iktidar mekanizmalarında gerçekleşen bir dönüşümün ifadesi olmasıyla beraber egemenlik ile tabiiyet ilişkisinde bir zihniyet değişiminin kendisine verilen addır. Peki detaylar?

Yönetim biçimi olarak davranış ve bedenleri yöneterek bunlar üzerindeki pratik süreçleri bütünü olarak anlaşılması gereken ve foucaultla ünlenmiş olan kavram. Asıl öznesi ise gündelik/yalın yaşam ve özellikle de çıplak biyolojik yaşam.Foucault’u bio-iktidar nosyonu ‘doğası’ gereği şiddet içerikli olmayan fakat işleyiş mantığı sebebiyle şiddete sebep olabilen iktidar biçimi olarak tanımlanmakta. Foucault cinselliğin tarihini de bir toplum adına ‘modernliğe girme eşiği’ni insan türü bahis konusu olarak siyasal stratejiler içerisinde yer almaya başlaması ile olduğunu savunmakta.

Öncelikli olarak göçebe nüfusları yerleştirmek, yerleştirilenler isyan etmesin diye yerlerinin değişimini sağlamak, sonrasında onları sayıma sökme, sayıdan sonra yine yer değiştirme (mübadele yapma) ve kah hamiyet kah da şiddet yolu ile sayıları kontrol etme. Bunun ötesine de çocuk yapma teşviki ya da yasağı ile geçmek. Devleti yaratan toplumu sollayıp yaratılan devlete dönüşmenin sonraki aşamasında ad moleküllere sirayet etme.

Biyopolitika kavramını anlayabilmek için insan bedeninin yönetimini anlamak gerek. Bu yönü ile siyasete bakış açısı kavramı incelenirken ‘hayat’ yönetimine verilen addır. Michel Foucault kontrol ve disiplin toplumun ayrımı çerçevesinde kavramı çoğunlukla modern devletin başlangıcı ve sonrası için kullanıldığında Agamben Homo Sacer de biyosiyasetin iktidarın doğasında olduğunu Antik Yunan üzerinden verdiği örnekle çoğaltmaktadır. Hatta siyasetin yalın yaşamın şekillendirilmesi olduğunu ifade etmektedir.

Biyopolitika iktidar mekanizmalarında gerçekleşen bir dönüşümün ifadesi olmasıyla beraber egemenlik ile tabiiyet ilişkisinde bir zihniyet değişiminin kendisine verilen addır. Zihniyet değişiminin sonucu olan biyo-iktidar hayatı düzenleyici niteliği ile kendinden önceki ‘hükümranlık iktidarı’ndan farklılaşmaktadır.

Biyopolitikaya özgü olan konular nüfusun yönetimi ve liberalizmin ekonomik büyüme modeli arasında tarihsel uyum ve bağımlılık ilişkisi vardır. Liberalizm yeni yönetimsel aklın yani nüfusun yönetilmesinin rasyonelize edilmesidir. Liberal rasyonalizasyon ile liberal pratik insan rezervi olup sorunsallaştırmış olduğu nüfusu alt yapı olarak okur ve ekonominin ihtiyaç ile beklentilerine göre hareket etmektedir. Nüfus hareketleri ile bedenlerin üretim için elverişli hale gelebilmesi yaşam hareketlerinin tarihsel süreçler ile bütünleşmesidir. Bu yönü ile biyopolitika kapitalizmin gelişim göstermesinin vazgeçilmez öğesidir.

Genel olarak biyopolitika modernleşen toplumlarda nüfusun hayat süreçlerine özgü karakteristik fenomenlerin (hıfzıssıhha/hijyen, yaşam süresi, doğum oranı, sağlık, ırk vb.) ne şekilde rasyonelize edildiğini ifade etmektedir. bedenin biyopolitik gerçeklik olarak kavranması bizleri nüfusun biyopolitikasının hangi pratiklerin içerisinde gerçekleştiğini tartışmaya yönlendirmekte ve bu bağlamda da bedenin politik kategorileri olarak sorunsallaştırılması ise nüfusun sorunsallaştırılması ile yakından alakalıdır.