Kira Kontratı Yoksa, Sözleşme Olmadan Ev Sahibi Evden Çıkarabilir Mi?
Kiracılar ile mülk sahiplerinin hakları Borçlar Kanunu’na göre yasal bir zeminde işlemektedir. Zaman zaman kiracı-mülk sahibi arasında tartışmalara sebep olan durumlar yaşanıyor olsa bile her iki tarafın da hakları bulunuyor. İşte kiracı ve mülk sahiplerinin hakları.
Mehmet Kurt
Sonbahar aylarınna girdikçe ev kiralamak isteyenlerin sayısı bir hayli çok. Okulların yüz yüze eğitime geçmesi ile ve üniversitelerin de yakında açılacak olması ile birlikte birçok kişi kiralık ev aramaya başladı.
Kiracılar ve ev sahipleri arasında zaman zaman aidat, kira ücreti, depozito gibi birçok çeşitli konuyla ilgili olarak anlaşmazlıklar oluşabiliyor. Fakat ‘6570 Sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’ ile kiracı ve mülk sahiplerinin hakları yasal bir zemine göre işlemeye devam ediyor. Bu kanunla iki tarafın da birbirlerine karşı sorumlulukları oluyor. İşte kiracı ve mülk sahiplerinin hakları…
Mülkün kiralanmış oldukları kişilerle gerçekleştirilen kira sözleşmesi, hem kiracıya hem de ev sahibinin hak ve sorumluluklarını göstermektedir. Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını ya da kullanılması ile beraber ondan faydalanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırmış olan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşme olmaktadır. Kira sözleşmesi, belirli ve belirli olmayan bir süre için gerçekleştirilebilmektedir. Kararlaştırılmış olan sürenin geçmesi ile herhangi bir bildirim olmaksızın bitecek olan kira sözleşmesi belirli sürelidir; diğer kira sözleşmeleri belirli olmayan bir süre için yapılmış sayılmaktadır.
Kiraya veren kişi, kiralananı kararlaştırılmış olan tarihte, sözleşmede hedeflenen kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme süresi boyunca bu durumda bulundurmakla yükümlü olmaktadır. Bu hüküm, konut ve çatılı işyeri kiraları için kiracı aleyhine değiştirilememektedir. Diğer kira sözleşmelerindeyse kiracı aleyhine genel işlem şartları yoluyla bu hükme aykırı düzenleme gerçekleştirilemez.
Kiraya veren, sözleşme süresinin sona ermesine dayanarak sözleşmeyi bitiremez. Fakat, 10 senelik uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izlemekte olan her uzama senesinin bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak şartıyla, herhangi bir neden göstermeksizin sözleşmeye son verebilmektedir.
Belirsiz süreli kira sözleşmeleri için, kiracı her daim, kiraya veren ise kiranın başlangıç tarihinden 10 sene geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimi ile sözleşmeyi bitirebilirler.
Kiracının hakları nelerdir?
Kiralana ile alakalı olarak zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere, aksi kararlaştırılmamış olan ya da kanunda öngörülmemiş ise, kiraya veren ödeme yapacaktır. Kiraya veren, kiralananın kullanımı ile alakalı olarak kendisi ya da üçüncü kişi tarafından gerçekleştirilen yan giderlere katlanmakla yükümlü olmaktadır.
Kiracı, mülk sahibi ile gerçekleştireceği sorunlarda hukuki zemin üzerinde hakkını arayabilmektedir. Ev sahibinin haklı bir gerekçesi bulunmadan kiracı kontrat süresi dolmadan evden çıkarılamamaktadır.
Borçlar Kanunu’na göre mülk sahibi, kira sözleşmesi boyunca mülkü ne şekilde kiraladı iseo şekilde tutmak ile zorunlu olmaktadır. Evin tadilat masrafları, mülk sahibine ait. Kiracı, evin yapı masraflarını kendi karşılayarak kira bedelini düşük ödeme hakkını kendinde saklı tutmaktadır.
Kiracı, evde oluşan problemler sebebiyle konuttan yeterince yararlanmıyorsa ev sahibinden bunların giderilmesini isteme hakkına sahip olmaktadır. Yapı kusurlarının sonrasında ortaya çıkması ve giderilememesi ile ilgili olarak kira bedelinde indirim istenebilir.
Kira kontratları kiracı-mülk sahibi arasında meydana gelen problemlerin başında ilk sıralarda yer alıyor. Aksi belirtilmediği ve sona ereceği tarihten 15 gün öncesine kadar yeni bir sözleşme hazırlanmamış ise otomatik bir şekilde kira sözleşmeleri 1 sene tekrardan da yenilenir.
