Asgari ücretteki artışın etkileri nedir?

Asgari ücretteki artışın etkileri nedir?

Asgari ücrete yüksek oranda zam yapılması gerçekten iyi mi? Olumlu etkileri mi daha çok olacak, yoksa olumsuz etkileri mi?

Aslında enflasyon ile karşılaştırıldığında artış miktarı hâlâ az, alım gücü geçen yıl bu döneme kıyasla çok daha düşük seviyede ve düşmeye de devam ediyor.

Sıradan vatandaş bu zammın yalnızca olumlu tarafını görmeye meyilli fakat Ay'ın karanlık tarafı da yer alıyor. Ekonomist ve Daktilo1984 Genel Yayın Yönetmeni Enes Özkan, akıllarda belirmekte olan bu önemli soruyu bizler için cevapladı:

"Aslında asgari ücret enflasyon karşısında çok fazla yükselmedi fakat yine de büyük bir artış meydana geldi."

"Bu kadar fazla artış olmasının olumlu tarafı, işini kaybetmeyecek olanlar için en azından enflasyon karşısında birkaç ay da olsa bir rahatlama sağlayacak olması ama burada birkaç ay vurgusu önemli, sadece birkaç ay rahatlayacaklar. Sonrasında yine bu enflasyon ve dolar kurundaki sıçrayış nedeniyle yani şu anki hallerine geri dönecekler büyük ihtimalle."

"Olumsuz etkisi ise, Türkiye'de çok fazla mikro işletme olduğu için işçi çıkarmalarını tetikleyebilecek olması."

"Türkiye aslında küçük esnaf cenneti, çok fazla insan bir-iki kişi çalıştırıyor yanında. Bu esnafların çok büyük bir kısmı yanındaki işçilerden büyük ihtimalle bir işçi çıkaracak. Bu da işsizliği artırabilir."

"Diğer olumsuz etkisi ise halihazırda işçi çıkartamayacak olan esnaf, kobi veya büyük sanayi kuruluşlarının üzerinde yeni bir maliyet baskısı oluşturacak olması."

"Yani 100 işçi çalıştıran bir fabrikayı düşünürseniz, üzerine yıllık yaklaşık 3 trilyona yakın yeni bir maliyet binecek. Bunun için de ürünlerine zam yapmak zorunda kalacak. Eğer ihracat yapıyorsa bu belki çok etkilemeyecek yerel pazarı ama tüm ürünler ihraç edilmiyor ve Türkiye'de tüketiliyorsa enflasyona sebep olacak."

"Öte yandan esas olumsuz etkisi de şu; kimsenin maaşının düşük olması gerektiğini savunmuyorum fakat üretken olmayan bir ekonomide bu denli yüksek zamlar sadece enflasyonu getirir."

"Bunun da ana sebebi şu, asgari ücret zaten Türkiye'de neredeyse ortalama ücret. Türkiye'de çalışan insanların yarısından fazlası asgari ücretle çalışıyor. Asgari ücrete yapılan bu zam, onların üst seviyelerinde maaş alan insanların maaşlarında da yukarı yönlü bir baskı oluşturacak. Yani herkesin maaşında bu oranlarda veya buna benzer oranlarda artış istenci oluşacak.

Bu da yine işverenler nezdinde bir baskı oluşturacak ama öte yandan piyasadaki verimlilik artmadan yaşanan bu gelir artışı büyük oranda enflasyona sebep olacak. Enflasyona sebep oldukça da tekrar maaşların güncellenmesi gerekecek. Bu böyle bir kısır döngüye dönüşebilir."

"Burada işverenler eğer verimliliği artıramadan bu zamları yapmak zorunda kalacaklarsa ve bu bir kısır döngüye dönüşecekse büyük ihtimalle çok büyük teşviklere, kredilere ihtiyaç duyacaklar."

"Bu süreçte de kamu belki işverenleri fonlamak için çeşitli mekanizmalar geliştirecektir. Tabii kamunun elindeki en basit kullanabildiği araç parasal genişleme. Yani para basıp, piyasaya dağıtıp, çeşitli çok uygun faizli veya neredeyse sıfır faizli krediler olabilir, farklı teşvik sistemleri olabilir.

Böylece bunları dağıtıp onların işçi giderlerini karşılamasını bekleyecekler. Bu da kamunun daha fazla borçlanmasına, piyasada paranın daha çok çoğalmasına ve enflasyonun yine tekrardan artmasına sebep olacak. Yani asgari ücret artışı temelde böyle bir mekanizmayı tetikleyebilir."