TBMM’nin Yeri Neden Ankara Olarak Seçildi?
Milli mücadele dönemine kadar dayanan bir konu bu. O zamanlarda Ankara şehri şimdiki bildiğimiz gibi “Ankara” değildi elbette.
Harun Demirtaş
TBMM’nin Yeri Neden Ankara Olarak Seçildi?
Milli mücadele dönemine kadar dayanan bir konu bu. O zamanlarda Ankara şehri şimdiki bildiğimiz gibi “Ankara” değildi elbette. Hatta bazı tarih kaynaklarında Ankara ifadesinin yerini “Yaban” olarak geçtiği bile görülebilir. Peki İstanbul’un merkeziyeti için verilen mücadelede Anadolu’da yer alan bu şehir, nasıl olur da meclis kurulabilecek bir merkez olarak düşünülebilirdi?
Anadolu’nun içlerinde yer alan şimdi ise, Türkiye’nin kalbi olan Ankara, milli mücadele döneminde ıssız ve düşman güçlerce stratejik önemi olmayan bir yerdi. 1. Dünya Savaşından yenik ayrılan Osmanlı Devleti Mondros’u imzalamıştı. Mondros, Anadolu ve Anadolu halkı için ağır hükümler içeriyordu. Mustafa Kemal başta olmak üzere silah arkadaşları ve halk, bu antlaşmayı kabul etmiyor ve vatan için kurtuluş mücadelesi arıyorlardı. İtilaf Devletlerinin baskısı ile İstanbul Hükümetinince Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 da 9. Ordu komutanı olarak Samsun’a gitmişti. Amaç, Mondros Ateşkes Anlaşmasından dolayı Anadolu da çıkan isyan ve kargaşayı bastırmak hatta Mondros’u tüm Anadolu’nun kabul etmesini sağlamaktı. Fakat Mustafa Kemal ise, Samsun’a kongreler düzenleyerek Mondros’u kesin olarak kabul edilmemesi gerektiğini savunmuştu. Böylece Anadolu da direniş başlamıştı. Bu direnişi durdurmak için, ilk adım olarak Mustafa Kemal hakkında yakalama ve idam kararı İstanbul Hükümetinince çıkarılınca Mustafa Kemal için İstanbul’a dönmek imkânsız hale gelmişti. Kongrelerin devam etmesi halkın top yekûn vatan için mücadele etmesini engellemek isteyen itilaf devletleri İstanbul’u işgal etmiş, Mebuslar Meclisini dağıtmıştı. Mebusların bazılarını tutuklamış-amaç ilerleyen zamanlarda esir değişimi için kullanmak- bazılarını ise sürgüne –Malta’ya-gönderilmişti. Ve bu sırada sürdürülen kongrelerin neticesinde bağımsız bir meclis kurulması gerektiği ve vatan için mücadele verilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştı. Peki ya bu meclis nerede olmalıydı? Sadece meclis kurmak değildi, amaç o meclisin devamlılığı ve kalıcını sağlamak böylece vatan ve millet için bağımsız mücadelesini vermekti önemli olan.
Yaşanılan mücadelede oluşan şartlarda neticesinde, Mustafa Kemal’in hakkında çıkan idam kararından dolayı İstanbul’a gidememesi, işgalci devletlerin İstanbul’da olması, Ege, Akdeniz, Güneydoğuanadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde işgalci devletleri bulunması meclisin kurulacağı yerin önemini daha da artıyordu. İşte tüm bunlar göz önünde bulunduğunda, işgal edilmemiş bir yer olan, savunmaya elverişli doğal konumunun olması, ülkenin o zamanki merkezi olan İstanbul’a ile direnişin yaşandığı önemli yerlerden biri olan Batı Cephesine yakın, ulaşımın ve haberleşme imkânlarının iyi olduğu, Mustafa Kemal’i ve direnişini destekleyen halkının olması sebebiyle Ankara, önemli bir stratejik merkez olarak seçilmişti. Ve meclis burada kurulmuştur.
Yapılan seçim neticesinde,Ankara meclisin kurulduğu yer ve ülkenin başkenti olmuştur. Ne kadar doğru bir seçim olduğunu günümüzde de görebiliyoruz.O tarihten bu yana oldukça gelişim ve değişim gösteren Ankara, Türkiye’nin kalbi ve kalesidir.
