Ankara Ne Zaman Başkent Oldu?
Ankara 13 Ekim 1923 tarihinde TBMM'ye sunulan yasa teklifinin kabul edilmesi ile Türkiye'nin başkenti olmuştur.
Kökü medeniyetlerin kurulduğu, göç ettiği ve izler bıraktığı şehir olan Ankara Milli Mücadele’nin kahraman şehirlerindendir. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Mustafa Kemal Paşa yurdun işgal edilmesi üzerine Milli Mücadele’yi başlatmıştır. Kurtuluş Savaşı hazırlıkları başlamış, çeşitli cephelerde savaşlar kızışmıştır.
Ankara savaş cephelerine uzak ve yardımlaşmanın yüksek olabileceği, Milli Mücadele’nin en iyi yürütülebileceği şehirdir. İşgal edilmemiş ve düşmana uzak, bilincin daha yüksek olduğu ve destek veren kişilerin çoğunlukta olduğu bir yerdi. Kurtuluş Savaşı sırasında da Ankara’nın önemi düşman işgali altındaki Geyve Boğazı, Afyon ve Kütahya gibi yerlere demir yolu ile bağlantılı olmasından da kaynaklanıyordu. Ayrıca muharebe imkanları Ankara’da daha yeterliydi.
Lozan’dan sonra tümüyle düşmanlardan kurtulan Türkiye Devleti’nin yeni bir başkente ihtiyacı vardı. Yasa ile başkenti belirlemek gerekiyordu ve herkes başkentin Anadolu’da bir yerde her yere yakın olması gerektiğini biliyordu. Coğrafi ile stratejik kısmı da önemliydi.
Çeşitli kararsızlıklar olsa da başkentin İstanbul olarak kalmasını isteyenler de az sayıda değildi. Ancak yine de çeşitli adımlar atıldı ve kanun teklifleriyle Ankara olması belirlendi.
Ankara’nın Başkent Oluşu
27 Aralık 1919 senesinde Temsil Heyeti Ankara’ya gelir. Milli Mücadele’nin karargahı olan Ankara büyük bir destana konu olacaktır. 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması ile yeni Türk Devleti’nin temellerine başlandı. Ankara’da açılınca da fiili olarak Ankara başkent oldu.
Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra da İtilaf Devletleri İstanbul’daki askerlerini geri çekti. İstanbul işgalden kurtuldu ve yeni devletin başkentinin neresi olacağı ile ilgili tartışmalar yaşanmaya başladı. Bazıları İstanbul’un olmasını isterken meclisin Ankara’da açılmış olması fiili bir hükümet merkezi olmasını zaten sağlamış durumdaydı. Bir de Ankara Türkiye’nin merkezinde yer alıyor ve askeri ile coğrafi özellikleri en uygun olan başkent şehri konumunda bulunuyordu.
İsmet İnönü de kanun teklifi hazırlayıp Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunarak “Türkiye Devleti’nin Başkenti Ankara’dır.” ibaresi ile ilgili kanun teklifi kabul edildi. 13 Ekim 1923’te kabul edilen bu teklifle beraber Ankara Yeni Türkiye Devletinin başkenti olmuştur.
