Web 3.0 Nedir?

Dijital devrim o kadar hızlı bir şekilde gerçekleşiyor ki bazı durumlarda başımızı döndürüyor. Fakat evrim bu hızda devam ederken ayak uyduramayanlar internette kalabilmeyi ve varlıklarını sürdüremeyecekler.

WEB 3.0 ve Metaverse, internetin gidebileceği noktayı anlayabilmek ve uyum sağlayabilmek adına mutlaka kavramamız gereken konulardan ikisi. WEB 3.0 denen şeyin ne olduğunu doğru bir şekilde aktarabilmek için biraz başa gitmekte yarar bulunuyor.

WEB Nedir?

Tim Burners Lee, internet sitelerinin başlarına yazdığımız 3 adet w harfini yani, WWW (World Wide Web) terimini ilk kez ortaya attığı durumda kendisi ve etrafındaki birkaç mühendis haricinde olan kişiler bu teknolojinin nereye doğru varacağını tahmin edememekteydi. Dünyayı saran ağ olarak ifade edilen bu kavram ardından internet adını aldı, birbirine linkler yardımı ile bağlanan internet siteleri bir örümcek ağı gibi dünyayı sardığı için bu ad verilmişti. TCP/IP sistemi yardımı ile veriler protokoller yardımıyla aktarılmaktaydı. Gerçi hala bağlantı altyapısı aynı yöntemi kullanmayı sürdürüyor, ancak görünür kısım oldukça değişti. Bu gelişimin nereden nereye geldiğini anlayabilmenin en basit yolu Wayback Machine ismi verilen internet arşivine girmek ve şuan bildiğiniz web sitelerinin eski tarihlerde ne şekilde göründüğüne bakmak olacak. İnternet sitelerinin gün gün görüntüsünü kaydetmekte olan bu arşiv uygulaması ne çabuk değiştiğimizin ispatı oluyor.

WEB 1.0 denen ilk internet siteleri statik, etkileşime girilemeyen ve yalnızca okuma yapılıp çıkılan yerler olmaktaydı. Yani o dönemlerde olan internet sitelerinde kullanıcılar yorum yazma, profil oluşturma, hesap açma, alışveriş gibi işlemler gerçekleştiremiyordu. Sürekli Pop-up pencereleri ile boğulduğumuz o seneleri yaşayanlar, dial up modemler ile gerçekleştirilen bağlantılar ve açılmayan internet sitelerini hatırlamak bile istemiyor. Oldukça basit görünümlü ve sıkıcı internet siteleri 2005 senesinden sonra akıllı telefonların yaygınlaşmasının da katkısı ile yerini Facebook, Twitter gibi kişilerin kendi etkileşimlerini gerçekleştirebilecekleri sosyal medya platformu olarak evrildiler. Artık bir internet sitesine bile gereksinim duymadan aplikasyonlar yardımı ile birçok işlem gerçekleştirmek mümkün olmakta. WEB 2.0 denen bu internet çağı günümüzde hala sürüyor. 

WEB 3.0 Nedir?

WEB 3.0 denen kavram, internetin Decentralized yani Merkeziyetsiz ve Peer to Peer (Eşten Eşe) olacak biçimde kullanılabilen, tamamıyla blok zincir destekli ve kişiselleşmiş halini ifade etmekte.

Şu anda kullanmakta olduğumuz internet sisteminde yani WEB 2.0 sisteminde bilgi, merkezi güçler tarafından kontrol edilmeye devam ediyor. Tüm bilgi onların kontrolünden geçerek bize ulaşıyor. Sosyal medya hesaplarında bulunan bilgilere Facebook, Instagram ya da Twitter istediği sürece ulaşabilmekteyiz. Hesabınızı istediklerinde komple kapatabilir ya da isterlerse hesabınızın kontrolünü elinizden alabiilemekteler.

Bilginin bu kadar merkezileşen güçlerin elinde bulunması insanları kaygılandırmıyor değil tabi. Bugün Facebook’un kişisel verilerimizi istihbarat birimleri gibi yapılara açmış oldukları dedikodusu ya da tam tersi yalnızca kendi çıkarları için kullanması (reklam, pazarlama amaçlı bilgilerinizin üçüncü kişilerle paylaşılması) en çok tartışılan konular haline geldi.

Yalnızca Facebook bile Whatsapp, Instagram ve Facebook uygulamaları ile neredeyse bütün bilgilerimize sahip durumda bulunuyor. Sosyal medya platformlarının kullanmakta oldukları algoritmalar tamamıyla size dayatılmak istenen düşünce, ürün ya da hizmetleri ön plana çıkaracak şekilde çalışabilmekte. Bu algoritmalar hep daha fazla ilgi görebilme üzerine kurgulandıklarından ötürü daha agresif olan paylaşımlar ön plana çıkarılabiliyor.