Paris İklim Anlaşması Nedir ve Niçin Bu Kadar Önemli?

Paris İklim Anlaşması Nedir ve Niçin Bu Kadar Önemli?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 27 Eylül tarihinde gerçekleştirilen Kabine toplantısından sonra Türkiye'nin ekim ayında Paris İklim Anlaşması'nı onaylayacaklarını ve devasa değişiklikler yapılacağını ifade etti. Peki, Türkiye'nin de onay vereceği Paris İklim Anlaşması nedir? Anlaşma niçin önemlidir?

Dünya çapında her sene yeni sıcak ve soğuk hava rekorları kırılıyor, giderek daha da kuraklaşıyor, buzullarını kaybediyor. Özellikle son 10 sene içinde somut bir biçimde görülebilen iklim değişikliği, bütün Dünya ülkelerinde de yeni ve aslında yaşamamız için bir harekete sebep oldu. Ülkeler, artık küresel ısınmanın önüne geçebilmek adına fedakarlık yapmak zorunda kalıyorlar.

Günümüzde hayatımızın her alanında olan işleyişin değişimini gerektiren bu fedakarlıklar arasında 2015 senesinde Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı'nda imzalanmış olan en kapsamlı iklim anlaşması olan Paris İklim Anlaşması da bulunuyor. Türkiye ise bu anlaşmaya, anlaşma imzalandıktan 6 sene sonra katılacağını ifade etti.

Paris İklim Anlaşması nedir?

21. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı'nda (COP21) üzerinde anlaşma sağlanmış olan Paris İklim Anlaşması, 2020 sonrasındaki süreçte, iklim değişikliği tehlikesine karşı küresel sosyo/ekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesini amaçlamaktadır. Paris Anlaşması'nın uzun dönemli hedefi, endüstriyelleşme öncesi döneme kıyas ile küresel sıcaklık artışının 2°C'nin olabildiğince altında tutulmasına yöneliktir.

Anlaşma, küresel sera gazı salımının %55'ini oluşturmakta olan en az 55 tarafın anlaşmayı onaylaması ile 4 Kasım 2016'da yürürlüğe girmiş oldu. Anlaşmaya bugüne kadar 197 ülke ve özerk yönetim imzaladı. Bunların 191'i ise anlaşmaya 'taraf' olarak süreci bitirdi.

Anlaşmaya taraf olmayan ülkeler, Eritre, Irak, İran, Libya, Yemen ve Türkiye oldu. Anlaşmayı imzalamak ve 'taraf' olmak arasında bulunan farksa şöyle: Anlaşmanın imzalanmış olduğu ülkelerde yürürlüğe girmesi adına, anlaşmanın aynı zamanda o ülkelerin parlamentoları tarafından da onay alması gerekiyor. Yani ülke, anlaşmaya imza atsa dahi iç onay süreçlerinden geçmediği süre boyunca taraf olamıyor ve anlaşmanın ihtiyaçlarına tabi olmuyor. Bu iç onay mercii, ülkemizde TBMM'nin ta kendisi. Türkiye, 22 Nisan 2016 yılında New York'ta anlaşmayı imzalamıştı, fakat o zamandan bu yana taraf olmamıştı.

Anlaşma kapsamında ülkelerin uzlaştığı maddeler:

Paris İklim Anlaşması, sera gazı salımını azaltmak için devrim niteliğinde hedeflere yer vermiyor. Ancak dünya çapında birden fazla ülke bu anlaşmayı imzaladığı için, anlaşma büyük bir başarı olarak ifade ediliyor. Anlaşma, bütün ülkeler için ortak düzenlemeleri koşul olarak sunuyor ve bu düzenlemeler, ülkelerin karbon salımını ne şekilde azaltacakları ve daha yoksul ülkelere ne şekilde mali yardım yapılacağını ifade ediyor.

Hangi ülkeler dünyayı en fazla kirletiyor?

Climate Trace tarafından Eylül 2021 yılında yayımlanan rapora göre küresel emisyonların yaklaşık %64'ü Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Endonezya'nın ilk sıralarda olduğu 10 ülkeden kaynaklanıyor.

Türkiye, bu rapora göre Dünya'yı en fazla kirleten 16. ülke konumunda yer alıyor.