Ölünün Üzerine Bıçak Koyma Ne Anlama Geliyor?

Ölünün Üzerine Bıçak Koyma Ne Anlama Geliyor?

Ölülerin üzerlerine karınlarının şişmemesi için bıçak bırakıldığı bilinir. Fakat bu geleneğin aslında çok eskiye dayandığını biliyor muydunuz?

Oldukça eski zamanlardan kalma bir Şaman-Türk geleneklerinden biri ölülerin üzerine bıçak koymadır. Bilindiği üzere eski Türklerin yaşamış oldukları bölgelerde sayıca çok demir yatağı vardı ve hatta bu bölgelerde yaşayan Türklere de “Altay’ın demircileri” denmiş. Destanlara bile demir dağı eritme hadiseleri yansımış dolayısıyla demir Şaman Türkler tarafından kutsal olarak anılmıştır.

Demirciler, silah yapanlar ve demir dövenler toplumun derin saygı duyulan kişileri olmuş. Bir de demirin kötü ruhları, düşmanları kovduklarına inanılırmış bu yüzden ölen kişinin üzerine kılıç ya da bıçak konurmuş ki ruhun Ülgen’e kazasız belasız şekilde kötü ruhlardan musallat olmadan erişmesi sağlanırmış. Bu adet de bize Şamanizm kültüründen kalan miras olan Türk gelenekleri arasında yer alıyor. Peki nedir bu Şamanizm?

Şamanizm Nedir?

İnsanlığın tarihi kadar eski olan Şamanizm tek Tanrılı bir inanç ve din sistemlerinden biridir. Şamanizme özgü çeşitli ritüeller ve adetler bulunmaktadır. Bu ritüellerden bir kısmı bugüne kadar ulaşmıştır ve hala uygulanmaktadır.

Tarihi Taş Devri’ne kadar uzanan Şamanizmin birden çok özelliği bulunmaktadır. Bu inancın özellikleri ülkeden ülkeye ve bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Tarih boyunca birçok araştırma yapılmış ve Şamanizm ile ilgili çeşitli görüşler ortaya atılmıştır. Asya kıtasının neredeyse tamamına yayılmıştır. Daha çok göçebelerin benimsediği Şamanizme göre dünya; gök, yer ve yer altı olarak üç kısma ayrılır. Göktanrı inancının egemen olduğu bu inanç sisteminde ruhlar ‘iyi’ ve ‘kötü’ olarak tanımlanır. İyi ruhlarla iletişime geçmek için çeşitli ayinler yapılır, yer altındaki kötü ruhlardan korunmak için de gök ile yer arasında denge kurulmaya çalışılır. Kötü ruhlara ‘Erlik’ ismi verilir, iyi ruhlara ise ‘Ülgen’ adı verilir.

Şamanizme inananlara Şamanist adı verilir. Kabilenin başında bulunan kişilere ise Şaman denir. Kam adı ile de bilinen Şamanlar ayin yönetir ve iyi ruhlar ile kötü ruhların arasında iletişim kurabilir. Herkes bu inanca göre Şamanist olabilir ancak Şaman olamaz.

Şamanizmin Özellikleri

Şaman inancına göre canlıların değil cansız varlıkların da gözleri bulunur. Dolayısıyla geceleri suya bakmazlar ve aynaların üstünü kapatırlar. Aynı zamanda kediler ve leylekler uğurludur. Leyleklerin yuva yapmış oldukları evlere şans ve bereket getirdiği inancı vardır. ayrıca Çaput bağlama, tahtaya vurma gibi adetler de Şamanizmin genel özellikleri arasındadır ve günümüze Şamanizm inancından geçmiştir.

Yine ölünün üzerine bıçak konulması da Şamanizm insancının günümüze kadar gelen etkilerinden biridir. Bu adetle ölen kişiye kötü ruhların musallat olmasının önlenmesi hedeflenir.