Kıbrıs Cumhuriyeti Hangi Yıl Kurulmuştur?

Kıbrıs Cumhuriyeti Hangi Yıl Kurulmuştur?

KKTC'nin kuruluşunun 37. yıl dönümü… Peki Kıbrıs Cumhuriyeti hangi yıl kurulmuştur?

KKTC'nin 15 Kasım 1983'te kurulması ile Kıbrıs Türk halkının kendi kaderlerini tayin etme hakkı dünyaya duyuruldu.

37 sene önce kurulu olan KKTC, Kıbrıs Türk halkının Ada'daki siyasi hayatını devlet olgusu ile dünyaya ilan ettiği önemli bir dönüm noktası oldu. Kıbrıs'ta 1960 yılında Ada'nın iki halkı olan Türkler ile Rumlar arasında ortaklık temeline dayalı olan uluslararası antlaşmalar uyarınca "Kıbrıs Cumhuriyeti" kurulmuştur.

Kıbrıslı Türkler, Rum silahlı gruplar tarafından 1963 tarihinden itibaren gerçekleştirilen saldırılar sonucunda ülke yönetiminden baskı ve şiddet ile uzaklaştırıldı.

Rumların, Türklere karşı tutumları ve yürüttükleri saldırılar ile ambargolar 1963-1974 seneleri arasında artarak devam etti. Yunanistan'da 1967 yılında yönetimi ele geçiren askeri darbe yönetimleri, Kıbrıs'ta Boğaziçi ve Geçitkale köylerine saldırılar düzenlemiştir.

Türkiye'nin anlaşmalardan ötürü müdahale hakkını kullanacakları yönündeki ihtarı üzerine Yunanistan, Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde bulunan adadan kuvvetlerini çekmek zorunda kaldı.

Bu gelişmelerin üstüne Kıbrıs Türkleri, 29 Aralık 1967 tarihinde "1960 Anayasası tam anlamıyla işletilinceye kadar" kendi yönetimlerinin kendileri tarafından sağlanması anlamı taşıyan "Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi"ni kurmuştur. Geçici yönetim, bir vakit sonra "Kıbrıs Türk Yönetimi"ne dönüştürüldü. Bu yönetim şekli, "Otonom Türk Yönetimi"nin ilan edildiği yıl olan 1974'e kadar sürdü.

Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak adına kurulu olan EOKA-B'nin liderlerinden Nikos Sampson, Yunanistan'da iktidarda yer alan cuntanın desteği ile gerçekleştirdiği darbe ile 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi. Ada'daki darbe haberleri Ankara'ya ulaştığında Milli Güvenlik Kurulu toplandı.

Kıbrıs Barış Harekatı

Dönemdeki Başbakanı Bülent Ecevit, toplantıdan sonra Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) Kıbrıs'a müdahale olasılığına karşı hazırlık yapılması şeklinde talimat verdi.

Türkiye, Ada'ya ortak müdahalede bulunulabilmesi için garantör devletlerden olan İngiltere'ye Ada'ya müdahale önerisi sundu fakat İngiltere öneriyi kabul etmedi.

Başbakan Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan'ın talimatı ile Türkiye, Kıbrıslı Türklerin güvenliğini de önemseyip dikkate alarak 20 Temmuz 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlatmış oldu.

Böylelikle Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı önlenip Kıbrıs Türk halkının varlığı da güvence altında tutuldu. Harekatın başarı ile sonuçlanmasından sonra 13 Şubat 1975 tarihinde Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu.

Taraflar arasında bir senenin ardından Viyana'da BM gözetiminde Kıbrıs Türk ve Rum tarafları arasında varılmış olan nüfus mübadele anlaşması uyarınca Rumlar güneye, Türkler de kuzeye geçerek Ada'da iki kesim oluşturuldu.

KKTC 37 yıl önce ilan edildi

Kıbrıs Türk Federe Meclisinde alınan karar ile birlikte 15 Kasım 1983 tarihi, Kıbrıs Türk halkının siyasi hayatının önemli bir dönüm noktası ve mücadelelerini devlet olgusu ile dünyaya ilan ettiği bir gün oldu.

Meclis, aynı günde düzenlemiş olduğu olağanüstü oturum ile KKTC'nin kuruluşu ve bağımsızlık bildirisini oy birliği ile onaylamış oldu.

KKTC'nin kurulması ile Kıbrıs Türk halkının kendi kaderlerini tayin etme hakkı ilan edildi.

KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı ile dönemin Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanı Rauf Denktaş, cumhuriyetin ilan edilmiş olduğu Meclis birleşiminin tamamlanmasının ardından Federe Meclis önünde toplanmış olan halka ve öğrencilere hitap ettiği konuşmada, mücadelenin bitmiş olmadığını belirterek "Ne mutlu KKTC'nin Türk çocuklarına." İfadelerine yer verdi.

5 farklı cumhurbaşkanı, 35 farklı hükümet

KKTC'nin ilan edilmiş olduğu 1983 yılından bu yana ülkede 35 farklı hükümet başa geldi. KKTC'de 36. hükümetin kurulması adına da çalışmalar sürüyor.

50 sandalyeden oluşmuş olan Cumhuriyet Meclisinde, hükümetin kurulabilmesi adına 26 milletvekilinin desteği gerekmekte. KKTC'nin kurulmasının ardından sırasıyla Rauf Denktaş, Mehmet Ali Talat, Derviş Eroğlu, Mustafa Akıncı ve son isim de Ersin Tatar cumhurbaşkanlığı görevini gerçekleştirmesi için halk tarafından seçildi.