CHP En Son Ne Zaman İktidar Oldu?

CHP En Son Ne Zaman İktidar Oldu? CHP Kaç Yılında İktidar Oldu?

1979 senesinden bu tarihe dek, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 10 seçimi gerisinde bıraktı.

Türkiye'de çok partili siyasi hayata geçilmenin sonrasında tam 17 genel seçim geçirdi. Bunlardan ilki (21 Temmuz 1946 seçimi), çok partili hayata geçiş sürecine adaptasyon sağlanamadığı için ve yeni kurulan partilerin örgütlenmelerine fırsat verilmediğinden ötürü, 1946 genel seçimi ile CHP’nin yasaklı olduğu dönemde (1980-1992) gerçekleştirilen ve bu sebeple katılım sağlayamadığı 3 seçimi hariç tutarsak, bu partinin bugüne kadarki performansını ölçebileceğimiz tam 13 genel seçimden bahsetmemiz mümkün.

Bu 13 seçimde seçmenler sandığa toplam 249 milyon 41 bin 262 geçerli oy pusulası bıraktılar. Bu pusulaların 58 milyon 999 bin 992’sinde mühür CHP’den yana bırakılmış durumdaydı. Yani Türkiye’nin çok partili döneminde CHP’den yana kullanılan oylar toplam geçerli oyların % 23.6’sına tekabül etmekte.

CHP En Son Ne Zaman İktidar Oldu? Kaç Yılında İktidar Oldu? CHP İktidar Dönemleri, Yapılanlar

Türkiye’nin 1950 yılından bu yana yaklaşık 65 senelik sandık deneyimi bulunuyor. Bu sürede CHP hiç tek başına iktidar göremedi. Toplam hükümet faaliyeti de yaklaşık 6 sene oldu. Bu 6 senelik sürenin 4 sene 9 ayı koalisyon hükümetleri içinde, 14-15 ayı da azınlık hükümeti içinde geçmiştir. Yani CHP bu dönemin yalnızca % 9.2’sinde iktidardadır.

CHP son defa hükümet etme fırsatını Bülent Ecevit’in başbakan olduğu 42. TC hükümeti (5 Ocak 1978 – 12 Kasım 1979) ile yakalamıştı. Buradan şu sonuca varabilmemiz mümkün; CHP son 35 senedir iktidara gelemiyor.

Son CHP hükümetinin 41 kişilik Bakanlar Kurulundan 25’inin ömrü CHP’yi bir defa daha hükümet ederken görmeye yetmemiş durumda. O kabineden bugün hayatta olan yalnızca 16 kişi bulunuyor.

CHP son defa hükümetteyken Türkiye’nin nüfusu 43 milyon civarındaydı.

Son defa hükümet olduğu 1979’dan bu yana geçen 35 senelik sürede CHP’yi zaferle tanıştıramamış, iktidar yüzü gördürememiş tam 4 genel başkan görev yapmıştır. Bu genel başkanlar içinde en uzun süre ile görev yapanı 15 sene 8 ay ile Deniz Baykal oldu. CHP bu 4 başkan ile 1979 senesinden bu yana 5’i genel, 5’i yerel olmak üzere 10 seçimde seçmen karşısına çıkmıştı. Ve hepsinde kaybetmiş, yani hiç birinde birinci parti çıkamamıştır. Hatta bu seçimlerden birinde (1994) % 4, birinde de (1999) % 8 oy almıştır.

CHP bu geçen 35 sene zarfında 20 defa “kurultay heyecanı” yaşamıştır. Bunlardan 10’u olağan, 10’u olağanüstü kurultaylar olmaktaydı. Yani CHP iktidara yürüyeceği istikameti ve politikaları tekrardan belirlemek, tasarlamak için tam 20 defa fırsat kullandı. Ne olağan ne de olağanüstü bir iktidar çıkarabildi bu kurultaylar içerisinden.

Özet olarak, 1979 senesinden bu yana CHP 10 seçim, biri 15 sene görev yapan 4 genel başkan, 20 kurultay, % 25 oy ve 35 senelik muhalefet mahkumiyeti gördü.