Ortodoks Siyaseti Nedir?
Ekonomi politikası uygulamalarını yaklaşım şekli olarak ikiye ayırmak mümkündür: Ortodoks politikalar ve heterodoks politikalar.
14 Eylül 2021 Salı 01:20
Ortodoks Siyaseti Nedir?
Ekonomi politikası uygulamalarını yaklaşım şekli olarak ikiye ayırmak mümkündür: Ortodoks politikalar ve heterodoks politikalar.
Dinsel anlamlarını bir yana koyarsak Ortodoks, Yunanca orthos (doğru) ve doxa (inanç, öğreti) sözcüklerinin birleşiminden oluşan doğru inanç anlamına gelen sözcüktür. Ekonomi alanında geleneklere, genel kabul görmüş görüşlere bağlı bulunan uygulamalara denmektedir. Genel kabul gören uygulamalardan oluşan ekonomi politikasına da Ortodoks ekonomi politikası denmektedir. Heterodoks, Yunanca heteros (farklı) ve doxa sözcüklerinden türetilmiş ve farklı inanç anlamı taşıyan bir sözcüktür. Ekonomi alanında geleneksel görüşlerin ve yaklaşımların dışında kalan uygulamaları isimlendirmek için kullanılır.
Ortodoks ekonomi politikası:
(1) Maliye politikası
(a) Vergi politikası (vergiler yolu ile ekonomik aktiviteyi etkilemek)
(b) Harcamalar politikası (kamu harcamaları yolu ile talep yaratmak veya daraltmak.)
(c) Borçlanma politikası (kamu borçlanması yolu ile ekonomideki likiditeyi etkilemek.)
(d) Diğer alt politikalar
(i) Teşvik politikası (vergi teşvikleri vererek yatırımları etkilemek ve yönlendirmek.)
(ii) Destekleme politikası (bazı ürünleri kamu kesimi adına satın alıp üreticiye destek vermek. Subvansiyon politikası da deniyor.)
(2) Dışticaret politikası
(a) İhracat politikası
(i) İadeler (ihracat yapanlara vergi iadelerinin uygulanması.)
(ii) Primler ve destekler (ihracat yapan şahıslara prim ödenmesi.)
(iii) Diğerleri (ucuz girdi desteği gibi.)
(b) İthalat politikası
(i) Gümrük tarifeleri (gümrük vergilerinin artırılması veya indirilmesi yoluyla ithalatın denetimi.)
(ii) Kotalar (ithal edilecek mallara miktar sınırlaması eklenerek ithalatın denetlenmesi.)
(iii) Diğerleri (dengeleyici vergi uygulaması gibi.)
(3) Para politikası
(a) Dolaysız politika araçları
(i) Kredi tavanı (kredilere belirli bir miktar ya da oran tavanı konulması.)
(ii) Faiz tespiti (piyasada uygulanacak faizler için kamu otoritesince belirleme yapılması.)
(iii) Diğerleri (farklı faiz uygulamaları gibi.)
(b) Dolaylı para politikası araçları
(i) Açık piyasa işlemleri (merkez bankasının senet alarak veya satarak piyasaya likidite vermesi ya da piyasadan likidite çekmesi.)
(ii) Faiz politikası (merkez bankasının kendi uygulamış olduğu faiz oranlarını değiştirerek piyasadaki faizleri, etkilemesi.)
(iii) Karşılıklar politikası (merkez bankasının banka kaynaklarının bir bölümünü ihtiyat için alması.)
(c) Kur politikası
(i) Sabit kur (merkez bankası tarafından döviz kurlarının ilan edilmesi ve piyasada bu kurun uygulanması durumu.)
(ii) Dalgalı kurda müdahale (kurun piyasada belirlendiği durumda merkez bankasının çeşitli araçlarla kuru yönlendirmesi ve düzeyini belirlemesi durumu.)