Bütçe Açığı Ne Demek?
Bütçe açığı nasıl hesaplanır? Bütçe açığı ve cari açık nedir? Bütçe açığı nasıl finanse edilir? Bütçe açığı politikası nedir?
25 Ekim 2020 Pazar 21:07
Devletler halkını yönetirken maddi olarak kendilerine hizmet vermek için, bazı konularda bütçe ayırırlar. Bu bütçeyi ise bir sonraki yıl için ne gibi hizmetlerin yapılması gerektiğini ve bunun için gerekli olan rakamın ne kadar olacağını tespit edip, önceden belirlerler. Yetkili merci ise, kalem kalem bu ihtiyaçları yazıp, gerekli olan maddi ihtiyacı belirler.
Eğer devletin kasasından belirlenen ihtiyaçların rakamı kadar bir rakam, devletin kasasına giren paradan daha az ise bu durum bütçe açığını doğurur. Yani gelirin, giderden az olması sebebi, ihtiyaç duyulan hizmetlerin düzgün olarak yapılamamasını sağlar.
Bütçe Açığını Örnek İle Anlatmak
Devlet yapılacak olan hizmetler için hazırlamış olduğu belli bir bütçeyi, doğal olarak devletin kasasına gelir olarak giren paradan karşılamaktadır. Devletin daha önce belirlemiş olduğu hizmetlerin giderleri, tahmin edilenden fazla olması ve bunun üzerine ekonomik buhranın yaşanması gibi durumların ortaya çıkması, hem hizmetin zamanında yapılmasını önler, hem de devlet bütçesinin belli işler için ayrılmaşı bütçesine zarar verir.
Savaş hali, virüs gibi başka sorunların ortaya çıkması, ilk olarak bu konuya devletin el atmasını gerektirir ve önceden ayrılmış olan paranın bu işler için harcanmasını sağlar. Bu yüzden devletin gelirinin az olması ve daha önce planlanan hizmetlere yeteri kadar paranın sağlanamaması, bütçede açık meydana getirir ve hizmetler ertelenmek zorunda kalır.
Bütçe Açığının Olmasının Sebepleri Nelerdir?
Devlet kasasından ayrılan belli bir paranın, daha önceden belirlenen hizmetler için yeterli olmaması bütçe açığını meydana getiriyor. Devletin bütçesinde açık meydana gelmesinin ise, farklı nedenleri olabilir.
Bu nedenler şunlardır;
- Küresel ekonominin bozulması.
- Ekonomik krizin olması.
- İşsizlik oranlarının çoğalması.
- Deprem, sel ve diğer afetlerin birden ortaya çıkması.
- Seçim yapılacak olan takvimin daha önce bir tarihe çekilmesi ve erken yapılması.
Devletin ayırmış olduğu bütçeyi, bu gibi durumlarda kullanmak zorunda bırakır ve gerekli olan hizmetler yapılamadığı gibi, bütçede açık meydana gelir. Halkın vergilerini gerektiği gibi vermemesi ve devlete olan borçlarını ödeyemiyor olması da, devletin kasasına gelirin az olmasını sağlayacak ve gelir durumu, giderden az olacağı için bütçe açığı ortaya çıkmış olacaktır. Bu gibi durumlar dışında darbe girişiminin olması ve tamamen devletin el değiştirmesi, halkı farklı bir yaşam ortamında bırakacağı gibi, krizlere neden olacaktır.
Bütçe Açığı Nasıl Kapatılır?
Devletin bütçe açığı vermesi, aynı şekilde devleti başka çareler bulmaya yönlendirmektedir. Bu şekilde bütçe açığını kapatmak ve hizmetlerin yerine getirilmesini sağlar. Nasıl kapatılacağı konusunda en fazla devletler, devlet dışında bulunan dış güçlerden borç alır.
Bunların başını ise IMF gibi faiz ile para veren finans kurumları sağlar. Bunun dışında devletler harcamalarda kısıntıya gider ve bu şekilde açık olan bütçeyi kapatmaya çalışır. Merkez Bankasının para basması ve vergilerin artış göstermesi, devletin bütçe açığını kapatmaya yarayan çözümlerdir. Bu durumların bazıları, halkın hoşuna gitmeyen uygulamalardır.